Je hebt voor jezelf besloten dat er iets moet veranderen. Laten we zeggen dat je meer wilt gaan bewegen. Je hoort en ziet om je heen allerlei mensen die meedoen met de livestreams van sportscholen en sport
verenigingen, hoort over beweegrichtlijnen en leest dat een goede gezondheid ook samengaat met regelmatig bewegen. Goed, het idee is er. Maar nu? Hoe ga je beginnen? En wil je beginnen en volgende week concluderen dat het best een uitdaging bleek dat plan? Op zich prima... maar als je dan eenmaal al besloten hebt (met goede redenen) dat er echt een verandering in je gedrag nodig is, wil je vast ook voorkomen, dat je volgende week moet concluderen dat je je plannen ondanks al je goede voornemens niet tot uitvoering hebt gebracht...
Mag ik je helpen om eens te onderzoeken waarom het eigenlijk zo lastig is om iets dat je wilt veranderen ook werkelijk veranderd te krijgen?
Er is namelijk al veel (wetenschappelijk) onderzoek gedaan naar wat het moeilijk maakt voor ons soort 'de mens' om van een plan (intentie) naar het gewenste gedrag te komen. Dus dat kunnen we er best eens bij pakken toch? Ik haal er een paar interessante punten voor je uit, waar ik wat mee kan. Misschien jij ook wel.
De dwingende noodzaak.
Jouw dwingende noodzaak om je gedrag te willen veranderen. Heb je die? Ken je die? Wil je eerst weten wat dat is? Ik zou het omschrijven als die reden voor jou om je gedrag te veranderen, waar je op al die moeilijke momenten op terugvalt dat je eigenlijk geen zin hebt om het nieuwe te doen, terug denkt te vallen op het gemak van het oude en dan denkt, wacht effe, maar ik heb mezelf een heel belangrijk doel gesteld. Ik doe dit voor mezelf en voor mijn leven, want (en dan komt hier jouw dwingende noodzaak ).
GROW. Goal. Reality. Options/Obstacles. Way forward.
Een prima stappenplan om in kaart te brengen wat je precies van plan bent. In de eerste stap bepaal je precies wat je wilt. Wat is je doel. Vervolgens beschrijf je de huidige situatie. Om je dwingende noodzaak een handje te helpen kun je hier je gewenste gedrag beschrijven of tekenen. Wil je nog een stap verder dan kun je ook beschrijven wat er zou gebeuren als je niet zou veranderen. Het worse case scenario zeg maar. Vervolgens bekijk je welke mogelijkheden je hebt. Wat zou je kunnen doen. Misschien maak je wel een heel rijtje. Dan moet je vervolgens wel kiezen! Richt je op het best haalbare plan. En beschrijf ook je valkuilen. Wat zijn moeilijke momenten. Hoe zorg je ervoor dat het een gewoonte wordt? Tot slot beschrijf je specifiek wat je gaat dan. Je plan. Dit kun je ook heel handig beschrijven in de als...dan vorm. Als je doel is om meer te gaan bewegen, dan maak je bijvoorbeeld het plan : Als ik mijn lunch op heb, dan ga ik daarna direct 20 minuten wandelen. Let op, dit is een voorbeeld. Maak je eigen GROW en als dan plannen. Het is van jou! En het werkt ook alleen als jij besluit waar je voor gaat en wat bij jou past.
Veranderen doe je op wilskracht.
Dus hoe liever je iets wil, hoe groter de kans dat het lukt. En toch blijkt dat niet zo te zijn. Je komt met wilskracht zeker een heel eind. Maar stel je hebt een hekel hebt aan regen en het regent als jij wilt gaan bewegen én je had je dus voorgenomen dat je dat direct na de lunch zou gaan doen én... moet ik het rijtje nog verder aanvullen? Grote kans dat je plan sneuvelt.
Schiet je wilskracht dan tekort? Of is er misschien wat anders aan de hand. Is wilskracht wel een 'spier' die je zou moeten trainen? Of is wilskracht meer een bron, waaruit je kunt putten, maar die je ook weer opnieuw moet aanvullen, zodat deze niet op raakt? Dus is wilskracht op een gegeven moment op de dag gewoon óp als je niet oppast? En dat precies op het moment dat jij in de regen naar buiten zou gaan om te bewegen???
Een lapse; "zie je wel, het lukt me toch niet"...
Nieuw gedrag aanleren is echt heel moeilijk (zie ook mijn eerdere blog). En dat het dus ook niet lukt om van het ene op het andere moment om te schakelen, is normaal. Sterker nog, terugval in oude gewoontes horen bij het proces om te veranderen. Een lapse is dus juist heel positief, daar kun je veel van leren. Wat ging er namelijk aan vooraf? Laten we het voorbeeld van je plan om meer te gaan bewegen er nog eens bij pakken. Had je een drukke en uitputtende ochtend achter de rug? Was je lunch niet lekker? Had je slecht geslapen vannacht? Door te bekijken wat er gebeurde, kun je de volgende keer vooraf bedenken wat je valkuilen zijn én een terugval voorkomen.
En tot slot zorg voor succeservaringen. Veel kleine stapjes die lukken, geven je motivatie en het goede gevoel dat je vat hebt op je gedrag. Zodat je daarna ook een wat ingewikkeldere stap gaat zetten, met vertrouwen en met kennis over jezelf. Allemaal gereedschappen die je kunt ontwikkelen door die eerste kleine stap te zetten.
Heb ik je iets nieuws verteld? Waarschijnlijk niet. Maar nu je dan bent uitgelezen...Wat is jouw eerste stap, zodat jouw verandering in je leefstijl gestart wordt? Maak de eerste stap klein, overzichtelijk, zorg dat je succes ervaringen behaald, geef niet op als het even wat moeizamer gaat, maar bedenk wat daarvan de reden zou kunnen zijn en stappen maar! Op naar het duurzaam veranderen van jouw leefstijl.
